نشست تخصصی «بحران آب مشهد، نقش شهروندان در مدیریت مصرف آب و تاثیر رسانه‌ها بر مصرف بهینه» که به همت فرهنگسرای تخصصی محیط زیست در مشهد برگزار شد.
به گزارش پایگاه خبری اقتصادی مشهد عمران، محمد علایی، رییس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی
در این نشست با بیان تاریخچه ای از سوابق چاهها و حفاری ها در مشهد افزود: بر اساس برخی منابع، نخستین کمبود آب مشهد بعد از شهادت امام رضا (ع) در قرن نهم هجری گزارش شده و در آن زمان، با حفر قنات‌هایی در گناباد و انتقال آب به مشهد تلاش‌هایی برای رفع بحران انجام شد.
وی با اشاره به اینکه مسئله کم‌آبی در مشهد سابقه تاریخی دارد، اظهار داشت: در دهه ۱۳۲۰ اولین چاه آب در نزدیکی حرم مطهر حفر شده و در دهه ۱۳۵۰ حدود ۵۷ حلقه چاه در یک دوره زمانی کوتاه در اطراف مشهد ایجاد شد.
وی با بیان اینکه طبق گزارش شرکت آب و فاضلاب در شرایط کنونی ۲۷۰ میلیون متر مکعب آب شرب در مشهد مصرف، که از این میزان بین ۸۵ تا ۹۰ درصد آن به فاضلاب تبدیل می‌شود، اظهار کرد: از این میزان سالی ۱۳۰ میلیون متر مکعب پساب به سد کشف رود وارد می‌شود که این میزان آسیب جدی به سلامت جامعه وارد می‌کند زیرا به تولید کشاورزی برای سبزی و صیفی جات می رسد.
رییس کمیسیون آب و محیط زیست اتاق بازرگانی خراسان رضوی گفت : فاضلاب شهری غنی از کود‌های شیمیائی پتاسیم، کلسیم، نیتروژن و آمونیاک است که در کشاورزی سبب رشد خوب محصولات می‌شود.
علایی با بیان ا ینکه در ایران حدود ۷۰ تا ۸۰ میلیارد متر مکعب آب در بخش کشاورزی و ۹ میلیارد در بخش شرب و بهداشت مصرف می‌کنیم، خاطرنشان کرد: طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی ۳۰ درصد محصولات کشاورزی ما از مزرعه تا خانه به ضایعات تبدیل می‌شود که این عدد در کشور‌های پیشرفته بین صفر یا یک درصد است.
وی افزود: مصرف آب کشاورزی در خراسان رضوی حدود چهار میلیارد مترمکعب و ضایعات محصولات کشاورزی استان نیز ۳۰ درصد است.
انتقال آب از عمان توجیه اقتصادی ندارد
علایی با بیان اینکه هیچ رفرنس علمی انتقال آب از راه دور را تایید نمی‌کند، گفت : طول طرح انتقال آب از عمان به مشهد هزار و ۶۵۰ کیلومتر است که ۶ میلیارد دلار اعتبار لازم دارد تا این طرح عملیاتی شود.
به گفته وی، اگر عمر مفید تاسیسات طرح هم ۱۰۰ سال باشد، اما هزینه انتقال یک متر مکعب آب از دریای عمان به مشهد کمتر از پنج تا ۶ یورو یعنی بین پنج تا ۶ میلیون ریال خواهد بود که توجیه اقتصادی ندارد.
وی با اشاره به ۱۰۰ میلیارد مکعب میانگین آب تجدیدپذیر در ایران افزود : تبخیر آب در ایران ۳۰ درصد بیشتر از میانگین جهانی است.
مدیرعامل اسبق شرکت آب منطقه‌ای استان خراسان رضوی گفت: میانگین بارش در ایران یک سوم میانگین جهانی است و از این مقدار بارش در ایران کمتر از ۳۰ درصد به دست ما می‌رسد که چالش های آبی کشور را به شدت تشدید کرده است.
علایی با انتقاد از مدیران و نمایندگان مجلس نسبت به بی تفاوتی به موضوع پیشینه خشکسالی و وضعیت منابع آبی و حفرچاههای آب غیرمتعارف و ایجاد سد های غیرمنطقی اظهار کرد: نبود نگاه توسعه‌محور و عدم مدیریت صحیح منابع، شهرهای بزرگی مانند مشهد، تهران، یزد، تبریز، قزوین، اصفهان و شیراز را در وضعیت ناپایدار آبی قرار داده است.
وی با اظهار تاسف نسبت به مدیران و دست اندرکارانی که موضوع رفع خشکسالی را به ظهور امام زمان (عج) و استغاثه نماز باران توسط روحانیت حواله می کنند تا مسئله خشکسالی را حل کنند، گفت: راهکارهای منطقی مانند اشتراک جدید با
نرخ واقعی برای مشترکانی که ساختمان های جدید احداث می کنند و کنترل جمعیت مشهد و پرهیز از مهاجرت روستاییان و شهرستانهای اطراف به کلان شهر مشهد وجود دارد که نیازمند فرهنگسازی و تحول نگاه جامعه از طریق پویش ها و با همکاری رسانه ها و سازمانهای مرتبط می باشد.
علایی از شکافهای زمین مشهد در قسمتهای مختلف مشهد که در منطقه قاسم آباد تا نزدیکی بیمارستان ناظران رسیده سخن گفت و اظهار کرد: درنیشابور نیز طول شکاف زمین براثر خشکسالی به 90 کیلومتر رسیده است.
وی گفت: 80 مترسطح آب زیرزمینی درمشهد افت کرده است، با هرچه بیشتر برداشت آب از سطح سد،تعادل آن بهم
می خورد و با پیشرفت خشکسالی درزمین درمان و برگشت زمین به حالت قبل امری جبران ناپذیراست.
شبنم مقدم
