در جهان امروز، توسعه پایدار بدون توجه به فناوری اطلاعات و ارتباطات (فاوا) امکان‌پذیر نیست. در کشور ما نیز، توسعه مناطق روستایی به عنوان یکی از ارکان مهم عدالت اجتماعی و منطقه‌ای، با بهره‌گیری از ظرفیت‌های دیجیتال، وارد مرحله‌ای نوین شده است.
فاوا نه‌تنها یک ابزار، بلکه یک زیرساخت توانمندساز برای رشد اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی روستاهاست؛ ابزاری که می‌تواند شکاف اطلاعاتی و خدماتی میان شهر و روستا را کاهش دهد و کیفیت زندگی روستاییان را ارتقاء بخشد.
فاوا و ارکان توسعه روستایی:
فناوری اطلاعات، در چهار رکن بنیادین توسعه روستاها ایفای نقش می‌کند:
1. اقتصاد دیجیتال:
تقویت فروش محصولات محلی، ارائه خدمات گردشگری، توسعه بازارهای آنلاین، و پرداخت الکترونیک
2. خدمات اجتماعی و آموزشی:
دسترسی به آموزش مجازی، خدمات بهداشت دیجیتال، و ارتقاء سواد اطلاعاتی
3. نظام نهادی و حکمرانی:
گسترش دولت الکترونیک و تسهیل ارتباط مردم با حاکمیت
4. زیرساخت‌های ارتباطی:
توسعه شبکه ملی اطلاعات و دسترسی پایدار به اینترنت
اقدامات انجام‌شده در حوزه توسعه روستایی با رویکرد دیجیتال
دولت الکترونیک در روستاها:
در استان خراسان رضوی، ۸۰۳ دفتر پیشخوان خدمات دولت فعال است که از این تعداد، ۲۵۵ دفتر در مناطق روستایی مستقرند.
این دفاتر به‌طور تخمینی، خدمات‌رسانی به بیش از ۲۲۰٬۰۰۰ نفر از جمعیت روستایی استان را بر عهده دارند، به‌طوری‌که هر دفتر روستایی به‌طور متوسط به حدود ۸۶۰ نفر خدمت ارائه می‌دهد.
نقش این دفاتر محدود به امور اداری نیست؛ بلکه به عنوان رابط میان مردم، دولت و کسب‌وکارهای محلی عمل کرده و زمینه‌ساز توسعه مشارکت دیجیتال هستند.
توسعه زیرساخت ارتباطات و شبکه ملی اطلاعات:
در راستای گسترش دسترسی پایدار، از ابتدار دولت چهاردهم 205 روستا به شبکه اراتباطی و دیتا کشور متصل شده اند و تا پایان برنامه هفتم تمام روستاهای بالای 20 خانوار به شبکه ارتباطی کشور متصل می شوند. این اتصال، زمینه‌ساز بهره‌برداری از خدمات دولت الکترونیک، آموزش آنلاین، سلامت دیجیتال، و تبادل اقتصادی در بستر فناوری شده است.
آموزش الکترونیک در مدارس روستایی:
با اقدامات و طرح مشترک با آموزش و پرورش انجام‌شده، بیش از ۹۰ درصد مدارس روستایی کشور هم‌اکنون به شبکه ملی اطلاعات و اینترنت متصل هستند. این اتصال، امکان بهره‌مندی دانش‌آموزان روستایی از کلاس‌های آنلاین، محتوای آموزشی دیجیتال و سامانه‌های هوشمند یادگیری را فراهم ساخته است.
حمایت از اقتصاد دیجیتال و نوآوری در مناطق روستایی:
تا کنون بیش از ۵۴۰ میلیارد ریال تسهیلات به فعالان حوزه نوآوری و اقتصادی داده شده است.
به قلم: علی دلگیر،مدیر کل ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان رضوی
