ادامه پدیده خشکسالی ناشی ازکاهش بارش ها روند افت منابع آب زیر زمینی در استان خشک و نیمه خشک خراسان رضوی را تشدید و وضعیت منابع آب شرب را با چالش جدی مواجه کرده است.
براساس اعلام شرکت مدیریت منابع آب ایران استان های خراسان رضوی ، فارس ، کرمان و اصفهان بیشترین برداشت آب‌های زیرزمینی در 40سال اخیر را داشته اند ، ولی خراسان رضوی در این بین رکورددار است.
خشک شدن رودخانه‌ها کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کیفیت آب، فرونشست زمین ، فرسایش خاک ، بیابان‌زایی و و ریزگردها پیامدهای ناگوار این وضعیت است.
برداشت های بی رویه آب از عمق زمین با استفاده از پمپ های پرقدرت و مصرف 81 درصد منابع آبی توسط بخش کشاورزی ، یکی از دلایل بحران کم آبی در خراسان رضوی است در حالیکه 14 درصد مصرف آب مربوط به شرب و بهداشت ، 3.5درصد خدمات و 1.5درصد به بخش صنعت اختصاص دارد.
این موضوع افت سالانه 5 تا 10 درصدی آبدهی چاه ها به عنوان اصلی ترین منبع تامین شرب 96شهر و دو هزار و 270روستای استان را رقم زده و لازم است با مدیریت صحیح منابع آبی و وضع قوانین و مقررات قابل اجرا وارائه راهکارهای مدیریتی ، گام های موثری در این خصوص برداشته شود.
استفاده از روش های آبیاری قطره ای و یکپارچه سازی اراضی برای افزایش راندمان تولید ، بکارگیری فاضلاب تصفیه شده (پساب) و کاشت محصولاتی با نیاز آبی پایین می تواند از جمله راهکارهایی جایگزین برای کاهش مصرف آب شرب در بخش کشاورزی و آبیاری فضای سبز شهرها باشد و مردم نیز باید به این آگاهی برسند که منابع آب قابل دسترس با توجه به شرایط اقلیمی رو به کاهش است.
مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب خراسان رضوی اعلام کرد: توان آبدهی چاه های آب استان در یک دهه گذشته از 20لیتر برثانیه به 14 لیتر رسیده است و هر چند حدود هزارو 400 حلقه چاه با توان 15 هزار لیتر برثانیه در مدار تولید قرار دارد ولی این روند نمی تواند وضعیت پایدار موجود را تضمین کند چرا که چاه های واقع در محدوده های کیفی ، با بیشترین افت مواجه اند .
“حسین امامی” به بیان اقدامات آبفا برای تامین آب پایدار شهرها و روستاهای تحت پوشش آبفا پرداخت و از حفر 180 حلقه چاه در استان خبر داد که 80 حلقه قبل از پیک مصرف 1403 وارد مدار شد و مابقی پس از تجهیز قرار است تا شروع فصل تابستان 1404 بکار گرفته شوند تا تولید در حد موجود حفظ شود.
وی افزود: هر چند با حفرچاه های جدید ظرفیت تولید آب در سال آینده افزایش خواهد یافت ولی این موضوع ، افت سطح سفره های آب زیر زمینی را باعث خواهد شد، بنابراین مشترکان بایستی با مدیریت مصرف صحیح آب ، آبفا را برای عبور از شرایط سخت موجود به ویژه فصول گرم سال یاری دهند تا تمام مصرف کنندگان از آب با کیفیت برخودار باشند.
وی متذکر شد: به دلیل کمبود منابع مالی ناشی از عدم منطقی تعرفه های آب در چند سال گذشته ، سرمایه گذاری لازم برای اصلاح شبکه های فرسوده که نقش مهمی در هدر رفت آب دارند انجام نشده و در حال حاضر یک سوم از 320 میلیون متر مکعب آب تولید شده سالانه دراستان به شکل تلفات ظاهری و واقعی و برداشت از طریق انشعابات غیر مجاز از دسترس خارج می شود.
وی اظهار امیدواری کرد با اصلاح تعرفه ها وتصویب تبصره ۳ ماده واحده قانون ایجاد تسهیلات برای توسعه طرح‌های فاضلاب و بازسازی شبکه‌های آب شهری توسط شوراهای اسلامی ، بخشی از منابع مالی مورد نیاز نوسازی شبکه ها و خطوط انتقال تامین شود.
وی بر اصلاح الگوی مصرف 12 متر مکعب برای هر خانواده در ماه به واسطه کمبود ظرفیت تولید آب در استان تاکید کرد و ادامه داد: خراسان رضوی با محدودیت ذاتی آب شرب روبرو است و سفره های آب زیر زمینی دیگر تاب مصارف بالا را ندارند.
وی تاکید کرد: شهروندان و روستائیان باید خود را با شرایط کمی آبی سازگار وضمن تغییر نگاه به آب وخودداری از شستشوی خودرو و آبیاری فضای سبز ، نسبت به اصلاح الگوی مصرف نیز اقدام کنند.
منبع:آبفا خراسان رضوی
