سهیل پروازی
مدیرمسئول پایگاه خبری مشهدعمران
مشهد مقدس منابع مالی زیادی را درگیر پروژههای عمرانی خود کرده است. رشد و توسعه پروژههای عمرانی در شهرها بهطور معمول نوید شهری روبه پیشرفت میدهد، به نحوی که این پروژهها با محوریت اشتغالزایی در مناطق حاشیه شهر میتواند به محرومیتها تا حدی پایان دهد یا نسبت به حل یک معضل ترافیکی، اجتماعی یا زیستمحیطی بهکار آید.
اما آیا با توجه به افزایش سرسامآور پروژههای عمرانی طی چندسال گذشته در مشهد مقدس؛ این پیشرفت یا گرهگشایی در شهر دیده میشود؟
بیایید قبل از پاسخ به این سوال ضمن یادآوری ضرورت برنامهریزی شهری، نگاه کلان و بلندمدت در اجرای پروژهها و نقش مدیریت شهری، به پیشینه این پروژهها بپردازیم. همانطورکه میدانید در سالهای گذشته موجی از ساختوسازها در مشهد به راه افتاد.
به حدی که امواج بلند آن اکنون هرگونه فعالیت تجاری و اقتصادی در مشهد را به ریسکی بزرگ تبدیل کرده است. مشکلات امروز مشهد ناشی از سوءمدیریت مدیران دیروز
متاسفانه بعضی از مدیران شهری از ارزش معنوی خدمت به مردم مشهد به واسطه مضجع شریف امام رضا(ع) آگاه نبوده و به جای کنترل این موج در جهت ارکان و راهبردهای مدیریت کلان شهری به منافع کوتاهمدت شخصی یا سازمانی بسنده کردهاند.
در زمانی که بیش از صد برج مرتفع با کاربریهای متفاوت در نقاط مختلف شهر در عرض چندماه در صف صدور پروانه قرار داشتند بهنظر میرسد دستگاههای ذیربط نتوانستهاند خواسته یا ناخواسته به وظایف خود بهدرستی عمل کنند.
آنچه بر این ادعا صحه میگذارد اکثر پروژههای عمرانی هستند که از لحاظ فیزیکی به شکل مطلوبی پیشرفت کرده یا به اتمام رسیده ولی در حال حاضر جز معضلاتی برای شهر و شهروندان سودی نداشتهاند و در حال تقلا برای بازگشت به سرمایه اولیه خود هستند.
هویت مشهد در مرز تخریب و فراموشی
پروژههای عمرانی مشهد با ریلگذاری غلط برخی از مسئولان، هویت این شهر را که کمتر شهری از آن برخوردار است به مرز تخریب و فراموشی کشانده است. سرمایهگذاران این پروژهها غالبا شهرداری، دولت، بانکها، موسسات مالی و اعتباری و یا بخش خصوصی هستند که با اهداف مختلفی اقدام به جذب سرمایه و شروع این پروژهها کردهاند.
اما بهراستی ریل حرکت پروژهای عمرانی مشهد توسط چه مراکزی و در چه جهتی گذاشته میشود؟
استانداری، اداره کل راه و شهرسازی، شورای شهر، شهرداری، نهاد مطالعات و برنامهریزی توسعه و عمران، سازمان زمین و مسکن، یا تأمینکنندگان مالی پروژهها از مجموعههایی تاثیرگذار در جهتدهی پروژههای عمرانی هستند.اما دغدغه امروز مشهد فقط دارا بودن پروژههای عظیم عمرانی بدون برنامهریزی مدون شهری با نگاه کلان و بلندمدت نیست، بلکه نبود مدیریت یکپارچه شهری است.ساز ناکوک برخی از ارگانها در نبود مدیریت یکپارچه شهری، مشهد را در بعضی از زمینهها نظیر اشتغال و توسعه درآمدهای پایدار شهری، دچار چالشی جدی کرده است. البته میتوان به درآمد حاصل از حضور زائران امیدوار بود که باز این سوال مطرح میشود؛ چه میزان از گردش مالی گردشگری زیارت و سوغات زائران که بالغ بر پانصد میلیاردتومان (سال 1390) در سال برآورد شده است را خرج توسعه زیرساختها میکنیم؟
البته سهم هفتاد درصدی چین از این بازار خود داغی دیگر بر پیکره شهر و شهروندان خواهد بود.چالشها و معضلات فراروی این شهر بزرگ کم نیست و کمتر کسی است که از آن خبر نداشته باشد. اما راهکار چیست؟
در فقدان یک مدیریت شهری یکپارچه و منسجم چه راهکارهایی میتواند بهطور کوتاهمدت و بلندمدت از آثار جبرانناپذیر آن کم کند؟
در پاسخ به سوالات فوق، «رسانه» میتواند بهعنوان نهادی صاحب خبر، بیدار و مطالبهگر موثر باشد. مطبوعات و پایگاههای خبری درصورتیکه بهطور تخصصی در امور اجتماعی، فرهنگی، گردشگری و بهویژه فعالیتهای عمرانی مشهد مقدس ورود پیدا کنند، میتوانند به حساسسازی مسئولان در قبال مشکلات و تبادل راهکارها در میان نخبگان و صاحبنظران مفید باشند.
اما حلقه مفقوده رسیدن به این آرمان فقط کمبود رسانه تخصصی یا صاحبقلمهایی کارآمد نیست بلکه اقتصاد معیوب رسانهها نیز میتواند باشد. درصورتی که بخواهیم از نقش رسانه در بهرهمندی از خدمات ذکرشده استفاده کنیم باید در سازمانها و نهادها، جایگاه ویژهای برای آن درنظربگیریم. البته نباید نگران بلعیده شدن بودجه و سرمایههای سازمانها در پرداختن به این موضوع بود، زیرا اثرات مثبت رسیدگی به رسانه در درازمدت هرگونه سرمایهگذاری را توجیهپذیر خواهد کرد.«مشهدعمران»، با این هدف و آرمان بهعنوان اولین پایگاه خبری بهطورخاص و ویژه به پروژههای عمرانی مشهد مقدس میپردازد. تشکیل پروندههای خبری، ارائه اخبار، گفتگوها، دیدگاهها، معضلات شهری و راهکارهای آن ازجمله محتوای این پایگاه خبری است که با هدف پرهیز از موازیکاری مسئولان و نهادها و آگاهسازی مخاطبان بهویژه شهروندان مشهدی از دستاوردها و تلاشهای مدیران شهری در خدمت به مردم شریف مشهد تاسیس شده است.دانشگاهها با دارا بودن علم، آگاهی و دانش روز، ارگانهای دولتی با در اختیار داشتن مجوزها و بخش خصوصی بهعنوان دارنده سرمایه و منابع مالی، سه ضلع مثلی هستند که اگر به هم بپیوندند، میتوانند بر مشکلات و معضلات ذکر شده در زمانی کوتاه فائق آیند. مشهدعمران میکوشد همچون دیگر رسانههای خوب مشهدی که با مشکلات مالی و بیمهری برخی مسئولان مواجهاند، حلقه وصلی برای رسیدن به شهری آرمانی باشد.